de politieke wereld
Blog door Reinier van Hoffen, lid ChristenUnie, woonachtig in Ede, Gelderland
Kortgeleden startte ik op deze site een actie genaamd "Ten Tweaks to Turn the Tide". Daarin stel ik tien ombuigingen voor die het buitenlandbeleid weer een nieuw gezicht kunnen geven. Hieronder een wrap-up van de eerste drie tweaks: Hulp Leren Ontvangen. We ondergaan als Nederland en Europa op dit moment een transitie waarin rijk en arm verschuiven van verschillen tussen landen naar verschillen binnen landen. Voor het westen betekent dit dat armoede dichterbij zal komen. Veel van de productie is al verschoven van Europa naar Azië. De kenniseconomie is in veel Aziatische landen ook al hard op weg om de concurrentie met Europa aan te kunnen gaan. Al zeer snel zullen westerse experts niet meer nodig zijn. Bovendien, de vraag is of de expertise die we in Europa hebben ontwikkeld nog wel relevant is voor de wereld van de 21ste eeuw. Het taylorisme getorpedeerd De tweede industriële revolutie, waarvoor het gedachtengoed zo'n 100 jaar geleden werd aangeleverd door Frederick Winslow Taylor in zijn essay "The Principles of Scientific Management", legde de nadruk op efficiency, controle en arbeidsverdeling. Hiermee werd in 1911 een andere transitie in gang gezet die z'n weerga niet kende. Het haalde het feodale stelsel, wat tot dan toe de samenleving bij elkaar hield, helemaal onderuit. Tegelijkertijd werd het productieproces losgekoppeld van het vakmanschap, waardoor ook de armen en ongeletterden konden worden ingeschakeld in het arbeidsproces. Het was voor die tijd een zeer vooruitstrevend verhaal, waarmee armoede en ongelijkheid van de negentiende eeuw werd aangepakt. Toen de industrialisatie onder invloed van twee wereldoorlogen in Europa goed op gang kwam nam Europa bovendien een grote voorsprong in productie en consumptie ten opzichte van de rest van de wereld. Het wereldwijd doorvoeren van het vrije-markt-denken zorgde er vervolgens voor dat deze voorsprong maximaal werd benut. Er werden steeds meer 'klanten' gevonden voor westerse producten. In de zestiger en zeventiger jaren trad er echter een trendbreuk op. De zogenaamde protestgeneratie rekende af met dit industriële model door aandacht te vragen voor individualiteit en persoonlijke ontwikkeling. Dit maakte van het human resource management een vak apart. En nog steeds is daardoor de bemensing van organisaties die nog Tayloriaanse trekjes vertonen een groot probleem. Kapitalitische centraal geleide economie Ondertussen kopieerde Azië ons industrialisatiemodel. Daar heeft zich echter (nog) geen emancipatie van de arbeidersklasse voorgedaan, waardoor de centraal geleide economie langzamerhand de 'vrije' sector van Europa voorbij is gestreefd door schaalvergroting en massaproductie. Daar lijkt echter ook verandering in te komen. In China is er bijvoorbeeld op dit moment sprake van een spannende combinatie van een kapitalistisch en seculier denken onder met name de jongere generatie en een leiderschap dat vasthoudt aan het principe van een centraal geleide economie. Omdat in China het communisme als ondersteunende ideologie in invloed afneemt, probeert men uit alle macht traditionele waarden als heelheid en harmonie weer aan de man te brengen. Daarmee hoopt men de collectiviteit te bewaren en de economische groei enigszins beheersbaar te houden. Het is nog onduidelijk hoe dit zich verder zal gaan ontwikkelen. Economic diplomacy als verschijningsvorm van een centraal geleide economie En hoewel de VVD niets op zou moeten hebben met gedachten aan een centraal geleide economie, heeft zelfs de VVD dit denken voorzichtig omarmd met de term Economic Diplomacy. En ook het CDA heeft actief daaraan bijgedragen door de aanzet tot een top-sectorenbeleid. Dat betreffen dan sectoren waarmee Nederland internationaal kan scoren. De overheid neemt daarin de rol van industrieleider op zich. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit niet is opgewassen tegen de jarenlange ervaring waar de Aziatische overheden op kunnen bogen en op de korte termijn zet dit onze economie verder op achterstand omdat het de concurrentie met Azië op de langere termijn niet aan kan. Het continent waar Azië op haar beurt het meest in investeert, is Afrika. Europa zou al met al wel eens de grote verliezer kunnen worden op het wereldtoneel. Europa als afzetmarkt De enige houvast van Europa is dat ze nog interessant is als afzetmarkt voor Aziatische producten. Reden waarom de Rotterdamse haven (en meer in het algemeen Nederland als distributieland) nog niet zo'n last heeft van de depressie waar we op dit moment in zitten. Toch zullen we ons moeten realiseren dat we wellicht stappen moeten nemen richting een meer zelfvoorzienende benadering. Dat is voor Europa een enorme omslag in denken. Met de schuivende panelen in de wereld zijn we bovendien niet langer het continent dat de productie in de rest van de wereld dicteert, met het risico dat die wereld ons zal negeren, zeker als we ook als afzetmarkt minder interessant worden. Uiteindelijk zouden we onszelf wel eens aan de hulp-vragende kant kunnen bevinden van de internationale hulpindustrie. Dat zal even wennen zijn. Wat in elk geval nodig is om die hulp te kunnen ontvangen zijn goede relaties. Wederkerigheid Wederkerigheid heeft daarmee een dubbele betekenis gekregen en zou dus wel eens niet over hetzelfde tijdsvak kunnen gaan. Om klaar te zijn voor zo'n scenario is het in elk geval belangrijk dat we nu ruimhartig blijven geven aan landen die nu in de verdrukking zitten (zie ook mijn ondersteuning van de kritiek van Jack van Ham op het CDA op de Vice Versa website). Op de langere termijn gaan we wellicht leren hoe het is om hulpontvanger te zijn. Dat zal ongetwijfeld weer een heel ander licht werpen op de dynamiek van ontwikkelingssamenwerking. "En de heer prees de onrechtvaardige rentmeester omdat hij met overleg gehandeld had" Lucas 16:8
0 Reacties
|
Archives
Februari 2022
Categories
Alles
|