de politieke wereld
Blog door Reinier van Hoffen, lid ChristenUnie, woonachtig in Ede, Gelderland
Europa en de crisis waren belangrijke onderwerpen van gesprek in het premiersdebat vanavond. Maar eerlijk gezegd oogde Rutte toch een beetje de beginneling op Europees vlak, al heeft hij nu twee jaar ervaring op zak in de raad van Europa. En ook ontbrak het aan een helder verhaal over hoe uit de crisis te komen. Misschien kan de wetenschap de politiek een handje verder helpen. Uiteindelijk is wat er in Europa nu moet gebeuren een maatje te groot voor welke regering dan ook. Professor Pankaj Ghemawat, voorheen docent in Harvard en nu een Spaanse leerstoel bekledend, pubiceerde vorig jaar een boek 'World 3.0 - Global Prosperity and How to Achieve it'. Het boek heeft een iets te optimistische ondertitel maar Ghemawat geeft daarin goede handvatten om de crisis, en de manier waarop er mee om wordt gegaan, te begrijpen. Hij biedt ook een oplossingsrichting in het zoeken naar een uitweg uit de crisis. Europese landen liggen 'te ver uit elkaar' Voor wat betreft de oorzaken van de crisis - die liggen vooral in de afstanden tussen de verschillende leden van de Europese Unie. En dan niet alleen de geografische afstanden. Prof. Ghemawat onderscheidt vier soorten afstand tussen landen: culturele, administratieve, geografische en economische (zijn CAGE model - overigens laat Ghemawat je betalen voor het online gebruik ervan). Daarbij zijn de begrippen cultureel en administratief ook te vervangen door politiek en bestuurlijk. De financiële crisis is veroorzaakt door het feit dat de economie vooruit ging lopen op het bestuur. Door de vrije markt zijn de economische afstanden tussen landen sterk verkleind terwijl de bestuurlijke afstanden tussen landen groot zijn gebleven, laat staan de culturele. M.a.w. een cheque is zo geschreven en het geld is zo aan de andere kant van de wereld, maar in het bestuurlijk toezicht op de geldstroom is een gat omdat landen in dat opzicht niet goed met elkaar communiceren. Daarbij is er een te grote diversiteit aan verantwoordingsculturen ook binnen Europa. Door het vooruitlopen van de economie op het bestuur is een bestuurlijk gat (governance gap) ontstaan of in politiek termen een democratisch tekort. Men heeft geprobeerd die bestuurlijke afstanden te verkleinen door nauwere samenwerking te zoeken. Maar een Europese toezichthouder is dan maar een deeloplossing die niet gaat werken als voor zo'n toezichthoudende rol geen draagvlak is. En dat draagvlak ontbreekt omdat de culturele en dus politieke afstanden tussen landen nog groot zijn. Dit is ook rond de invoering van de Euro door de ChristenUnie naar voren gebracht als een weeffout in de Europese samenwerking. Een dure fout zo nu blijkt. Het bestuur heeft daarmee de markt de vrije hand gegeven, en moet nu dansen naar de pijpen van de markt. ChristenUnie pleit voor meer samenwerking tussen landen die 'dicht bij elkaar' liggen In Nederland hebben we vruchten geplukt van de interne Europese markt. En die proberen alle politieke partijen ook te behouden. Maar een gezamenlijke markt kan niet zonder een gezamenlijke identiteit. Daarvoor zouden eerst culturele en bestuurlijke afstanden tussen verschillende landen kleiner moeten worden (en het liefst in die volgorde). Een overdreven nationalisme en koopmansgeest zoals VVD en CDA ten toon spreiden snijdt in dat opzicht in eigen vlees. Maar te veel bestuurlijk optimisme (zoals de PvdA laat zien) dat gaat 'm ook niet worden. Daarom pleit de ChristenUnie voor samenwerking met cultureel gezien gelijkgezinde landen. Niet omdat die landen toevallig ook de wat rijkere landen zijn, maar omdat ze cultureel-historisch dichter bij elkaar liggen. Het gaat daarin om een relationele benadering (zie ook de wereldkaart volgens Ghemawat op www.ghemawat.com die een andere kijk geeft op afstanden). Relaties belangrijk voor duurzame markten Een markt kan niet goed werken zonder goede onderliggende relaties die verder gaan dan kwaliteitskenmerken van een product. Waar overigens lokale markten zich ontwikkelen zie je vaak dat dit ten koste gaat van lokale verbanden en in de plaats komt van wederkerigheid die voorheen was ingebed in relaties. Een van de doelen van ontwikkelingssamenwerking zou kunnen zijn het terugbrengen van de relationele aspecten van de markt. Veel organisaties richten zich daar inmiddels ook op. Uiteindelijk zal dat leiden tot eerlijker en duurzamer produceren en consumeren. Ontwikkelingssamenwerking kan helpen om een gezicht te geven aan de producent die weer gewaardeerd wordt zowel vanwege zijn inzet als het geleverde resultaat. In die lijn zou ontwikkelingssamenwerking afgerekend kunnen worden op het aantal mensen dat door de samenwerking een gezicht heeft gekregen, in wat voor vorm dan ook. Dat is een hele andere benadering dan de vraag of ontwikkelingsgelden effectief zijn geweest in het 'bestrijden' van armoede of iets dergelijks. Alsof armoede een zelfstandige grootheid is die bestreden kan worden! Armoede is een tijdelijke situatie waarin een mens, familie of grotere sociale eenheid kan verkeren bij gebrek aan zelfvoorzienend vermogen en afwezigheid van sociale vangnetten. En een ding is zeker: 'de armen zijn altijd bij u'. De vraag blijft dan staan: 'Ken ik ze ook?' Foto: Omslag van het boek van Prof. Pankaj Ghemawat. Zijn oplossing is om van World 1.0 (marktcontrole) via World 2.0 (vrije markt) nu op te schuiven naar World 3.0 (marktregulering). Hij wil daarmee een rem zetten op de ongebreidelde financiële geldstromen zoals die op dit moment de markt dicteren en springt met deze oplossing midden in het global governance gap, zonder overigens een structurele oplossing te bieden. (zie ook de solutions pagina voor de oplossing van Prof. Ghemawat)
0 Reacties
|
Archives
Februari 2022
Categories
Alles
|